Leżący podopieczni dość często narażeni są na powstawanie odleżyn. Odleżyny u osób starszych występują w miejscach najbardziej narażonych na długotrwały ucisk, jak kość ogonowa czy pośladki. Z artykułu dowiesz się jak zapobiegać odleżynom u osób starszych i radzić sobie z już powstałymi.
Co sprzyja powstawaniu odleżyn?
- niedokrwistość i niedobory witamin,
- zaburzenia gospodarki białkowej,
- złe odżywianie,
- niedostateczne przyswajanie składników pokarmowych,
- długotrwałe unieruchomienie będące wynikiem choroby,
- brak świadomości konieczności zmiany położenia ciała,
- zaniedbanie pierwszych oznak odleżyn,
- niedosuszanie części ciała po kąpieli,
- konieczność podłączenia cewnika.
Sposoby zmniejszające ryzyko powstawania odleżyn u seniorów
Oczywiście istnieją sposoby, które pozwalają zmniejszyć ryzyko pojawienia się odleżyn u osób starszych i chorych. Należą do nich m.in.:
- dbanie o częstą zmianę pozycji osoby leżącej,
- ochrona miejsc narażonych za pomocą podkładów, a nawet zwykłego ręcznika,
- unikanie twardych wałków jako podkładek,
- delikatne oklepywanie miejsc narażonych (nawet codzienne), co poprawia ukrwienie,
- stosowanie materaców przeciwodleżynowych,
- właściwa pielęgnacja skóry podopiecznego z zastosowaniem odpowiednich kosmetyków,
- dokładne osuszanie skóry po myciu,
- odpowiednie natłuszczenie skóry po osuszeniu,
- dokładna obserwacja, umożliwiająca odpowiednio wczesne wychwycenie niepokojących objawów i zmian skórnych.
Co ciekawe, istnieje nawet specjalne określenie ZCZ, oznaczające „zauważalne czynniki zewnętrzne”, które można modyfikować zapobiegając w ten sposób odleżynom.
Jak radzić sobie z odleżynami, które już się pojawiły?
Nie zawsze uda nam się na czas zapobiec powstaniu odleżyn u naszego podopiecznego. W związku z tym warto poznać też kilka sposobów radzenia sobie z taką przypadłością.
- Przede wszystkim Profilatyka, zawsze łatwiej jest zapobiegać, niż leczyć.
- Opatrunki koloidowe, naklejane są na odleżynę na czas 7-10 dni. Plastry mogą być różne, w zależności od stopnia odleżyny, np. plastry poliuretanowe, hydrokolidowe, hydrożelowe, alginianowe czy z dodatkiem jonów srebra.
- Nie powinno stosować się maści, zasypek czy pudrów domowej roboty, ponieważ mogą one zakazić ranę i utrudnić jej gojenie.
- Skorzystać z porady lekarza lub pielęgniarki.
- Głębokie rany należy zaleczyć chirurgicznie.
Klasyfikacja odleżyn według skali Torrance'a
Jak już zostało wspomniane, fazy rozwoju odleżyn są różne. Oto klasyfikacja odleżyn wraz z opisem cech charakterystycznych, według tzw. skali Torrance'a:
I. stopień – zaczerwienienie, które po naciśnięciu blednie.
II. stopień – pozostanie zaczerwienienia – nie blednie ono przy nacisku.
III. stopień – pęknięcia naskórka, pęcherze i głębokie uszkodzenia sięgające aż do tkanki podskórnej – brzegi rany są zauważalne, występuje rumień i obrzęk. Na dnie rany można zobaczyć żółtą ciecz lub czerwoną ziarninę.
IV. stopień – obejmuje skórę i tkankę podskórną, na dnie rany widoczna jest czarna martwica.
V. stopień – zaawansowana martwica głębokich tkanek aż do mięśni lub do kości – tworzą się głębokie rany i może obumierać tkanka. Charakterystyczny jest nieprzyjemny zapach.
Stopień I i II można leczyć samodzielnie. Przy stopniu III, IV i V, musimy skorzystać z porady wykwalifikowanego personelu, pomocy lekarza i pielęgniarki.
Jak Państwo widzą odleżyny u osób starszych bądź chorych są łatwe do zauważenia, a ich zapobieganie nie wymaga specjalistycznej wiedzy medycznej. Dużo gorzej jest, gdy problem już powstanie i z pewnością nie należy go bagatelizować. Zapobieganie, wczesne wykrycie i podjęcie odpowiednich działań zapewni naszemu Podopiecznemu zdrowie, a opiekunkom seniorów ułatwi pracę oraz oszczędzi zmartwień.