Dołącz do nas facebook
Geneza i przeciwdziałanie niebezpiecznym upadkom seniorów

Uważa się, że ponad 30% Polaków w wieku geriatrycznym doznaje raz na rok urazu w wyniku upadku. Ponadto upadki po 75 roku życia to około 70% przyczyn śmierci wśród seniorów. Pomimo statystyk nie zawsze zdajemy sobie sprawę z powagi sytuacji. Dlatego postanowiliśmy opisać ten problem.

 

Podstawowe przyczyny upadków osób starszych

Główną przyczyną upadków osób starszych są niewątpliwie wszelkie dolegliwości tego wieku, jak i ich następstwa. Problemy z utrzymaniem równowagi będące wynikiem licznych zaburzeń laryngologicznych lub zażywania leków to najczęstsze przyczyny upadku. Choroby takie jak zapalenie błędnika lub przedsionkowo-ślimakowego, wędrujące kamyczki błędnikowe, choroba Maniere'a, czy nerwiak nerwu słuchowego mogą być skuteczną przyczyną zaburzeń równowagi w wieku starszym. Warto tu także wspomnieć o groźnych zawrotach głowy spowodowanych problemami z krążeniem np. podczas gwałtownej zmiany pozycji z leżącej na stojącą.

Leki również mogą mieć wpływ na problemy z równowagą u seniorów. Mogą to być różnego rodzaju medykamenty, natomiast najniebezpieczniejsze pozostają leki uspokajające, nasenne lub antydepresyjne. Mogą one powodować znaczące osłabienie oraz otępienie organizmu, co z kolei przekłada się na ograniczoną sprawność ruchową i może być następstwem upadku. Warto także wiedzieć, że niektóre leki na przeziębienie, czy grypę mogą mieć podobne negatywne działanie i powodować dezorientację.

Do pozostałych zdrowotnych przyczyn upadków należą m.in. osłabienie mięśni i stawów, osteoporoza, niedokrwistość, hiperglikemia, zaburzenia wodno-elektrolitowe, zaburzenia wzroku oraz słuchu.

 

Aspekt społeczny dodatkową przyczyną upadków

Wiele osób starszych doznaje urazów po upadku z powodów zewnętrznych niemających związku z ich wiekiem, czy chorobami. Mowa tu na przykład o źle przystosowanym otoczeniu życia seniora lub małej wiedzy w zakresie utrzymywania odpowiedniej profilaktyki bezpieczeństwa. Przykładowo, gdy mieszkanie osoby starszej jest zagracone, często przestawiane są meble, w mieszkaniu znajduje się dużo zwierząt, to ryzyko upadku jest zdecydowanie większe. Jak widać nawet tak z pozoru błahe rzeczy mogą stać się bezpośrednią lub pośrednią przyczyną groźnego wypadku.

 

Rekonwalescencja – szkodliwe następstwo upadku!

Liczne przypadki dowodzą, że seniorzy doznają szkód nie tylko w wyniku upadku, ale także podczas leczenia będącego jego następstwem. Czasochłonna rekonwalescencja seniora może nieść za sobą nieprzyjemne powikłania w postaci odleżyn, odwodnienia, osłabienia mięśni itp. Najgorsza pozostaje jednak depresja i moment, w którym poszkodowany uświadamia sobie, że nie jest już tak sprawny, jak kiedyś i może być zależny od innych. Warto więc, w tym przypadku pamiętać, aby wesprzeć podopiecznego nie tylko fizycznie, ale i psychicznie. Może mieć to kluczowe znaczenie dla dalszego leczenia.

 

Czy upadek może doprowadzić do śmierci seniora?

Badania dowodzą, że upadki są jedną z najczęstszych przyczyn śmierci osób po 65 roku życia. Natomiast po 75 roku życia stanowią już ponad 70% przypadków śmiertelnych. Na podstawie statystyk służb medycznych możemy stwierdzić, że już co trzecia osoba starsza w Polsce doznaje upadku przynajmniej raz w roku. Szczególnie narażone na to są osoby mieszkające samotnie lub pozostawione bez podstawowej, choćby godzinowej opieki. Wobec tych danych nie można przejść obojętnie i właśnie dlatego problem upadków wśród seniorów wymaga szczególnej uwagi.

 

Lęk przed przewróceniem się, równie groźny jak sam upadek!

Strach przed upadkiem jest aspektem czysto psychologicznym. Mimo to uczeni z Belgii i Australii dowiedli, że może on przełożyć się na realną możliwość przewrócenia się osoby starszej. Naukowcy odkryli, że zarówno rzeczywiste, jak i wyimaginowane ryzyko upadku, wśród niezależnych grup badanych uczestników, miały wpływ na możliwość faktycznego upadku. Wystąpienie lęku przed upadkiem może być silniejsze u osób, które już przeżyły podobne, nieprzyjemne doświadczenie. Wielu z nich de motywuje to do jakiejkolwiek aktywności fizycznej, co z kolei jest przyczyną pogarszającego się stanu zdrowia podopiecznego. Niewątpliwie w przypadku zaistnienia stanów lękowych, dla każdego seniora pomocne może okazać się znajome otoczenie, rytm życia oraz wsparcie bliskich.

 

Sposoby przeciwdziałania upadkom u osób w wieku geriatrycznym

Skoro już poznaliśmy genezę i następstwa upadków seniorów, oczywiste jest pytanie, co możemy zrobić, aby tego uniknąć?

    1. Przede wszystkim aktywność fizyczna! Im dłużej nasz podopieczny będzie pozostawał w stanie aktywności ruchowej, tym lepiej dla jego mięśni, stawów i układu krwionośnego. Zadbanie o te kwestii codziennej opieki z pewnością przełoży się na większą sprawność i pozwoli uniknąć utraty równowagi.
    2. Witamina D to suplement diety, który pomoże seniorowi utrzymać się na nogach. Ostatnie badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych dowodzą, że spożywanie witaminy D może zmniejszyć ryzyko przewrócenia się, nawet o 19%.
    3. Przystosowanie mieszkania dla potrzeb osób starszych. Kwestia ta może uwzględniać następujące elementy:
      • modernizację łazienki i ubikacji według potrzeb seniora
      • antypoślizgowa podłoga
      • podstawki uniemożliwiające przesuwanie się mebli
      • niskie progi w drzwiach
      • instalacja dobrego oświetlenie
    4. Porządek w mieszkaniu i stałe rozlokowanie mebli ma kluczowe znacznie. Osoby starsze cierpiące na zaburzenia widzenia mogą potykać się o leżące przedmioty. Nie powinniśmy także zmieniać układu mebli w mieszkaniu, gdyż może to powodować dezorientację u seniora.
    5. Urządzenia wspomagające chodzenie mogą okazać się bardzo dobrą profilaktyką bezpieczeństwa. Szczególnie przydatne są laski lub balkoniki wspomagające utrzymanie równowagi przez osobę starszą. Kluczowym warunkiem jest tutaj odpowiednie dobranie sprzętu do potrzeb seniora. Przykładowo każdego roku w Stanach Zjednoczonych prawie 50 tysięcy osób starszych doznaje upadku z powodu nieprawidłowego używania laski. Oczywiście mowa tu o źle dopasowanym lub starym sprzęcie, który wzmaga ryzyko przewrócenia się seniora.

Mamy nadzieję, że przekazane tu informacje zainteresują personel pielęgniarski i osoby zajmujące się opieką osób starszych. Choć artykuł ten nie wyczerpuje w pełni tematu, to może stanowić solidną podstawę do dalszego poszerzania wiedzy w tym zakresie.

X Nasza strona internetowa wykorzystuje pliki cookies do prawidłowego funkcjonowania. Korzystanie ze strony bez zmiany ustawień dla plików cookies oznacza, że będą one zapisywane w pamięci urządzenia. Ustawienia te można zmieniać w przeglądarce internetowej. Więcej informacji znajdziesz w polityce plików cookies.