Artykuły dla opiekunek

Wraz ze starzeniem się organizmu wzrasta możliwość powstawania chorób otępiennych, które powodują degeneracyjne zmiany w mózgu. Jednym z takich schorzeń jest choroba Alzheimera u osób starszych, na którą zapada coraz więcej ludzi na świecie. Sprawdź podstawowe informacje o tej chorobie.

Czym jest choroba Alzheimera i co ją powoduje?

Choroba Alzheimera to postępująca degeneracja układu nerwowego „wyłączająca” stopniowo ważne funkcje (psychiczne, fizjologiczne) w organizmie chorego. Kojarzona jest głównie z utratą pamięci, ponieważ chorzy powoli zapominają o różnych podstawowych czynnościach warunkujących normalne funkcjonowanie. Problemy z pamięcią na początku mogą dotyczyć imion, miejsc, nazw przedmiotów, a w zaawansowanej fazie choroby nawet podstawowych funkcji warunkujących prawidłowe funkcjonowanie, jak jedzenie czy picie.

Na chwilę obecną nie udało się jednoznacznie określić, co powoduje chorobę Alzheimera. Są natomiast znane czynniki sprzyjające zapadaniu na tę chorobę.

• częściej chorują kobiety,
• wiek powyżej 65 roku życia,
• nieodpowiednia dieta,
• dziedziczne predyspozycje genetyczne,
• choroby wieku starczego (wysoki cholesterol, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca),
• przebyte urazy głowy,
• brak sportu,
• siedzący tryb życia,
• mała aktywność umysłowa.

Jak widać, niektóre z tych czynników mają charakter dominujący w dobrze rozwiniętych społeczeństwach.

Niezwykle ważną kwestią jest wczesne wykrycie choroby oraz rozpoczęcie leczenia. Oczywiście choroby nie da się całkowicie wyleczyć, ale można sukcesywnie opóźniać jej postępowanie. Pozwoli to choremu jak najdłużej cieszyć się samodzielnością.

Osoby starsze z chorobą Alzheimera często mogą mieć błądzące spojrzenie, które może informować o tym, że szukają czegoś w pamięci lub próbują sobie coś przypomnieć.

Jak przebiega choroba Alzheimera u osób starszych?

Choroba Alzheimera u seniorów zaczyna się dość podstępnie i nierzadko na początku może być określana jako typowe problemy z pamięcią u osób starszych. Chory w początkowej fazie schorzenia zapomina nazwy przedmiotów, imiona, miejsca, co często jest tłumaczone podeszłym wiekiem. Dodatkowo może występować przygnębienie i agresja wynikająca z niedostatecznego zrozumienia sytuacji przez chorego. Wraz z postępem choroby nasilają się problemy z pamięcią, które zaczynają utrudniać codzienne funkcjonowanie. Chory może mieć trudności z komunikowaniem się, poznawaniem bliskich mu osób, a nawet zgubić się w dobrze znanej okolicy. Jest to już faza choroby, która wymaga wsparcia ze strony opiekuna lub opiekunki. W ostatniej fazie choroby pacjenci zapominają o podstawowych czynnościach warunkujących życie, w tym głównie przyjmowaniu pokarmów, płynów, higienie osobistej. Jest to etap, w którym chorzy wymagają profesjonalnej, całodobowej opieki.

Jakie są podstawowe objawy choroby Alzheimera?

• Problemy z pamięcią w tym przypominaniem sobie bieżących wydarzeń, imion, miejsc lub nazw przedmiotów.
• Trudności w poznawaniu bliskich osób lub znanych miejsc.
• Nasilające się problemy z wykonywaniem codziennych czynności np. zakupów, prania, wykonywania telefonów.
• W zależności od chorego mogą występować przygnębienie lub nadpobudliwość wynikająca z niezrozumienia występujących powyżej problemów w codziennym funkcjonowaniu.
• Urojenia, które mogą polegać na częstym oskarżaniu osób bliskich bądź opiekunów o kradzież, głodzenie, bicie lub inne działania na szkodę chorego.

Objawy choroby Alzheimera są uciążliwe zarówno dla chorego, jak i jego otoczenia. Pamiętajmy jednak, że jest to tylko choroba i należy tu zastosować daleko idącą wyrozumiałość i cierpliwość względem chorego. Jakiekolwiek próby dyskusji lub złości skierowane w stronę chorego mogą działać na niego negatywnie.

Jak wygląda przykładowa opieka nad osobą starszą chorą na Alzheimera?

Na wstępie należy zaznaczyć, że opieka nad osobą starszą chorą na Alzheimera jest zależna od aktualnego stanu zdrowia Podopiecznego i może polegać na:

1. Aktywizacji chorego w codziennych czynnościach np. robienie prostych zakupów, wspólne gotowanie. W miarę możliwości, angażowanie Podopiecznego do częstych wyjść z domu i spotkań z innymi ludźmi.
2. Podtrzymywanie aktywności intelektualnej, które może polegać na wspólnym czytaniu książek, gazet lub graniu w proste gry logiczne.
3. Podtrzymywanie aktywności fizycznej poprzez częste codzienne spacery pozwala choremu nie tylko opuszczać dom, ale także ma wpływ na lepszy sen.
4. Przypominanie o przyjmowaniu leków i właściwym odżywianiu.
5. Należy pamiętać o częstych rozmowach z Podopiecznym, aby jak najdłużej pozostawał on w dobrej komunikacji z otoczeniem.
6. Należy dbać o bezpieczeństwo chorego i jego otoczenia poprzez zamykanie drzwi, okien lub zakręcanie gazu.
7. Przede wszystkim nie należy, nawet z dobroci serca, wyręczać chorego w czynnościach, które może jeszcze wykonywać samodzielnie.

Opieka w zaawansowanym stadium choroby Alzheimera jest o wiele bardziej wymagająca i może przybierać formę opieki paliatywnej, całodobowej. Występuje konieczność karmienia oraz mycia Podopiecznego, u którego podstawowe funkcje fizjologiczne są już zaburzone.

Podsumowanie

Choroba Alzheimera u osób starszych występuje dość często i dotyka około 20 milionów ludzi na całym świecie. Większość z nich to ludzie wywodzący się z wysoko rozwiniętych i bogatych społeczeństw. Do dziś nie wynaleziono lekarstwa na to schorzenie, lekarze nie są w stanie jeszcze określić, co powoduje chorobę Alzheimera. Określono jedynie grupę czynników mogących odpowiadać za powstawanie i postępowanie choroby, do których należą m.in.: wiek powyżej 65 lat, mała aktywność fizyczna i intelektualna oraz urazy głowy. Częściej na tę chorobę zapadają kobiety. Odpowiednia opieka nad osobą starszą chorą na Alzheimera oraz przyjmowanie leków pozwala na opóźnienie postępu choroby i jak najdłuższe pozostawanie w pełni funkcjonalności.